Face Of Nation Special Report (Dhaval Patel) : કોરોના વાઈરસે હાલ સમગ્ર વિશ્વની ઊંઘ હરામ કરી નાખી છે ત્યારે આ વાઈરસ માટે ચીન/ચાઈનીઝ કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી જવાબદાર છે જેની કેટલીક બાબતોનો અભ્યાસ કરીને પુરાવાના ભાગરૂપે તવારીખ સાથેનો સમગ્ર ઘટનાક્રમ ફેસ ઓફ નેશનના પત્રકાર ધવલ પટેલે અથાગ મહેનત પછી અહીં રજૂ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. કોરોના વાઇરસનો સૌ પ્રથમ કેસ 17 નવેમ્બર, 2019માં ચીનના વુહાનમાં નોંધાયો હતો. જેને કોરોના વાઇરસ નામ આપવામાં આવ્યું હતું. જો કે ચીને આ વાઇરસની માહિતી દબાવી રાખીને તે માત્ર નવા પ્રકારનો ન્યુમોનિયા હોવાની વાતો કરી હતી. જે જે લોકોએ આ વાઇરસ સંદર્ભે બોલવાની હિંમત કરી તે તમામ લોકોમાંથી કેટલાક ગુમ થઇ ગયા તો કેટલાકની ધરપકડ કરી લેવામાં આવી હતી. ચીને જો આ વાઇરસ અટકાવવા બાબતે પ્રયાસ કર્યા હોત તો આજે વિશ્વમાં આ વાઇરસને ફેલાતો અટકાવી શકાયો હોત પરંતુ જે રીતે ચીને આ ખતરનાક વાઇરસને છુપાવીને તેને વિશ્વભરમાં ફેલાયો ત્યાં સુધી ચુપકીદી રાખી છે તે બદલ તેની સામે તમામ દેશોએ એક થઈને પગલાં ભરવા જોઈએ તેવી અનેક લોકો માંગ કરી રહ્યા છે સાથે જ આ બાબતે આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદા હેઠળ, ચાઇના/ચાઇનીઝ કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીએ વિશ્વને પ્રમાણમાં મોટું નુકસાન પહોંચાડ્યું છે તેના પર દાવો કરવો જોઇએ તેમ નિષ્ણાંતો માની રહ્યા છે. આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્વાન ડેટાબેસ રિસર્ચ ગેટ પર પ્રકાશિત કરેલા અને ચાઇના સંશોધનકારો ગ્વાંગઝૂ તથા ઝિયાઓ અને લી.વૅલિઆંગ દ્વારા લખેલા એક કાગળની માહિતી આ પ્રમાણે છે, જે અપલોડ થયાના થોડા દિવસ પછી અદૃશ્ય થઈ ગઈ.
“તે લેખમાં જણાવ્યા મુજબ, આપણે વૈજ્ઞાનિકો નથી અને સંશોધનની વિશ્વસનીયતાનું મૂલ્યાંકન કરવાની કોઈ રીત નથી. જો કે, ઝિયાઓ એક વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિક છે, જેમના આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્વાન પ્રકાશનોમાં ડઝનથી વધુ કાગળો પ્રકાશિત થાય છે તથા સંશોધનકારો ચાઇનાની જાહેર યુનિવર્સિટીમાં કામ કરતા હોવાથી તેઓ ચાઇનીઝ વિરોધી પ્રચાર કરે તેની શંકા કરી શકાતી નથી. Covid -19 ખરેખર બેટમાંથી આવે છે પરંતુ વુહાનમાં અથવા તેની આસપાસ કોઈ વાઇલ્ડ બેટ ન હોવાને કારણે આ વાઇરસ એક અથવા બે વુહાન પ્રયોગશાળાઓમાંથી આવ્યા છે. 17 માર્ચે, પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિક મેગેઝીને વાઈરસ પર એક લેખ પ્રકાશિત કર્યો, જેના લેખક ડો ક્રિસ્ટિઅન જી. એન્ડરસન, ડો. એફ. ગેરીએ દાવો કર્યો હતો કે “તે અસંભવિત છે” કે વાયરસ “લેબોરેટરી મેનીપ્યુલેશન દ્વારા ઉભરી આવ્યો છે,” અને સંભવ છે કે તે મનુષ્યમાં બેટ દ્વારા અથવા કોઈ અન્ય પ્રાણી દ્વારા આવ્યો હોય. જો કે, વૈજ્ઞાનિક ઝિયાઓસે એવો દાવો કર્યો ન હતો કે વાયરસ ચીની લેબોરેટરીમાં હેતુસર બનાવવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ સંભવિત સૂચવ્યું કે બેટ જે તેને ફેલાવે છે તે વુહાન વિસ્તારમાં કાર્યરત બે પ્રયોગશાળાઓમાંથી એકમાંથી આવે છે.”
ચીનમાં સૌથી વધુ કેસ નોંધાયા હોવા છતાં તેનો મૃત્યુઆંક ઓછો હોવાની બાબત પણ પ્રકાશમાં આવી છે સાથે જ આ મામલે ચીને અનેક માહિતીઓ છુપાવી હોવાની અને હજુ છુપાવી રહ્યું હોવાના અનેક આક્ષેપો થયા છે.
કોરોના વાઇરસનો ઉદભવ અને તેનો ઘટનાક્રમ :
17 નવેમ્બર, 2019 : પ્રથમ કેસ વુહાનમાં નોંધાયો જેને કોરોના વાઇરસ નામ આપવામાં આવ્યું.
10 ડિસેમ્બર, 2019 : વુહાન એનિમલ માર્કેટના સીફૂડ વિભાગના વેપારી 57 વર્ષીય વેઇ ગ્યુક્સિયન બીમાર હોવાના અહેવાલ મળ્યા, જેને પાછળથી કોરોનાના લક્ષણો તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા હતા.
26 ડિસેમ્બર, 2019 : વુહાનના દર્દીઓનો ડેટા અનેક ચીની જિનોમિક્સ કંપનીઓને મોકલવામાં આવ્યો હતો, જેને નવા વાયરસ મળવાના હતા. અહેવાલ મુજબ, આમાંથી ઓછામાં ઓછી એક જ કંપનીને પરીક્ષણો બંધ કરવા અને સામગ્રીનો નાશ કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો.
27 ડિસેમ્બર, 2019 : ઈન્ટિગ્રેટેડ ચાઇનીઝ અને વેસ્ટર્ન મેડિસિનની હુબેઇ પ્રાંતીય હોસ્પિટલના ડોક્ટર ઝાંગ જિકસિયનએ ચાઇનાના આરોગ્ય અધિકારીઓને જણાવ્યું હતું કે તેઓ માને છે કે આ રોગ નવા કોરોના વાયરસથી થયો છે.
31 ડિસેમ્બર, 2019 : ચીનના અધિકારીઓએ વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) ની ચીનમાં કન્ટ્રી ઓફિસને કહ્યું કે વ્યુહાનમાં “ન્યુમોનિયાના નવા પ્રકાર”ના કેસ નોંધાયા છે. તે જ સમયે, ચાઇનીઝ કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઇન્ટરનેટ સેન્સરશીપ દ્વારા વુહાનમાં “Wuhan Unknown Pneumonia,” “SARS Variation,” “Wuhan Animal Market,” આ પ્રકારના સર્ચને અટકાવવાનું શરૂ થયું.
1 જાન્યુઆરી, 2020 : વુહાનમાં નવા કોરોના વાયરસથી થતા રોગચાળા વિશે ચેતવણી આપનારા આઠ ડોકટરો, જેમાં પાછળથી આ રોગથી મૃત્યુ પામનાર ડો.લી.વૅલિઆંગ (1986-220) સહિતની અટકાયત કરવામાં આવી હતી અને પોલીસે પૂછપરછ કરી હતી. ખોટા નિવેદનો ફેલાવવા બદલ લીને માફીના પત્ર પર સહી કરાવવાની ફરજ પાડી હતી.
1 જાન્યુઆરી, 2020 : હુબેઈ હેલ્થ કમિશને 26 ડિસેમ્બરે સંપર્ક કરવામાં આવેલી તમામ જિનોમિક્સ કંપનીઓને આદેશ આપ્યો કે તેઓ તેમની પરીક્ષણો બંધ કરે અને તેઓ પ્રાપ્ત કરેલી સામગ્રીનો નાશ કરે (જે સાબિત કરે કે વાયરસ વિશેનો ડેટા પહેલાથી ડિસેમ્બરના અંતથી ઉપલબ્ધ હતો).
1 જાન્યુઆરી, 2020 : સત્તાવાળાઓએ વુહાન એનિમલ માર્કેટને ત્યાં કામ કરતા વ્યક્તિઓના લોહીના નમૂનાનું પરીક્ષણ કર્યા વિના, કોને ચેપ લાગ્યો છે કે નથી લાગ્યો તે જાણ્યા વિના બંધ કરી દીધું, પ્રાણીઓ અને તેમના પાંજરાને સાફ કર્યા વિના બંધ કરી દીધા.
3 જાન્યુઆરી, 2020 : ચીનના રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય આયોગે એક હુકમ જારી કરી દેશની તમામ તબીબી સંસ્થાઓને આ રોગ વિશેની માહિતી જાહેર કરવામાં રોકી.
5 જાન્યુઆરી, 2020 : શાંઘાઈ પબ્લિક હેલ્થ ક્લિનિકલ સેન્ટરના પ્રોફેસર ઝાંગ યોંગઝેને ચિની અધિકારીઓને વાયરસનો જિનોમિક ક્રમ આપ્યો.
5 જાન્યુઆરી, 2020 : વુહાન મ્યુનિસિપલ હેલ્થ કમિશને રોગના નવા કેસો વિશે દૈનિક અપડેટ્સ પ્રકાશિત કરવાનું બંધ કર્યું.
9 જાન્યુઆરી, 2020 : ડબ્લ્યુએચઓએ વુહાનની પરિસ્થિતિ વિશે એક નિવેદન બહાર પાડ્યું, જેમાં સૂચવવામાં આવ્યું કે નવો કોરોના વાયરસ કામ કરી રહ્યો છે.
10 જાન્યુઆરી, 2020 : ચાઇના સેન્ટ્રલ ટેલિવિઝને સરકારના અગ્રણી તબીબી નિષ્ણાત વાંગ ગુઆંગ્ફાના નિવેદનનું પ્રસારણ કરીને જણાવ્યું હતું કે “વુહાન ન્યુમોનિયા” “નિયંત્રણ હેઠળ” હતું અને મોટે ભાગે “હળવી સ્થિતિ” છે. (11 દિવસ પછી, વાંગે અહેવાલ આપ્યો હતો કે તે હકારાત્મક છે).
11 જાન્યુઆરી, 2020 : પ્રોફેસર ઝાંગ યોંગઝેનની શંઘાઇ લેબોરેટરી કે જેમણે વાયરસનો જિનોમિક ક્રમ પૂરો પાડ્યો હતો, તેને શાંઘાઇ આરોગ્ય આયોગ દ્વારા “સુધારણા” માટે બંધ કરી દેવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ ઝાંગે તેનો નિકાલ કરવા માટે આ ડેટા આંતરરાષ્ટ્રીય વૈજ્ઞાનિક કમ્યુનિટી સમક્ષ ઓનલાઇન મૂક્યો હતો. તે કર્યા પછી જ (અને પરિણામે તેને શિક્ષા કરવામાં આવી), ચીનના રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય પંચે જાહેરાત કરી કે તે, વિગતો (જે તે પહેલાથી ઓનલાઇન હતી) ડબ્લ્યુએચઓ સાથે શેર કરશે.
12 જાન્યુઆરી, 2020 : રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય આયોગે પ્રથમ વખત ડબ્લ્યુએચઓ સાથે વાયરસની જિનોમિક માહિતી શેર કરી. જે 5 જાન્યુઆરીથી ઉપલબ્ધ હતી.
14 જાન્યુઆરી, 2020 : ડબ્લ્યુએચઓ (ચાઇનીઝ સત્તાવાળાઓ કરતાં) એ પૂર્વધારણાને આગળ ધપાવી હતી કે વાયરસ માનવ-થી-માનવ સંક્રમણ દ્વારા ફેલાય છે.
14 જાન્યુઆરી, 2020 : વુહાનની જિનિતાન હોસ્પિટલમાં સમાચાર કવરેજ કરવાનો પ્રયાસ કરતા પત્રકારોને પોલીસે રોક્યાં હતા અને તેમના કેમેરા તથા ફોન જપ્ત કરી લેવામાં આવ્યા હતા.
15 જાન્યુઆરી, 2020 : ચાઇનાએ રોગ નિયંત્રણ અને નિવારણના કટોકટી કેન્દ્રના ચિની સેન્ટરના વડા ડો.લી ક્યુનનું નિવેદન ડબ્લ્યુએચઓને સોંપ્યું હતું। જેમાં તેમણે દાવો કર્યો હતો કે વાયરસ પકડાયો ત્યારે માનવ થી માનવ સંક્રમણનું “ઓછું” જોખમ હતું.
17 જાન્યુઆરી, 2020 : વુહાન મ્યુનિસિપલ હેલ્થ કમિશને કોરોનાવાયરસના નવા કેસો વિશે તેના દૈનિક અપડેટ્સ ફરીથી શરૂ કર્યા, જે 5 જાન્યુઆરીએ બંધ કરી દેવામાં આવ્યા હતા.
18 જાન્યુઆરી, 2020 : વાયરસના ફાટી નીકળ્યા પછી પણ વુહાન શહેરમાં 40,000થી વધુ પરિવારોએ હાજરી આપી હતી, જેથી શહેર કોઈ ઇવેન્ટમાં પીરસવામાં આવતી સૌથી વધુ ડીશ માટે ગિનીસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ માટે અરજી કરી શકે. વુહાનના અધિકારીઓએ જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ નવા વર્ષના તહેવારની રજા માટે રહેવાસીઓને 2,00,000 મફત ટિકિટનું વિતરણ કરી રહ્યા છે.
20 જાન્યુઆરી, 2020 : સાર્સના ઓથોરિટી ડો.ઝોન્ગ નનશને એક ટીવી ઇન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે વ્યક્તિ-થી-વ્યક્તિ ટ્રાન્સમિશન એક હકીકત છે અને વાયરસ વિશેની માહિતી જાહેર કરવામાં અધિકારીઓ બેદરકારી દાખવે છે.
20 જાન્યુઆરી, 2020 : વુહાનના મેયર ઝૂ ઝીઆનવાંગે સ્વીકાર્યું કે તેણે શહેરમાં વાયરસ અંગેની બધી માહિતી પ્રકાશિત કરી નથી, અને કહ્યું કે તે ફક્ત “બેઇજિંગના નિયમો” નું પાલન કરે છે.
23 જાન્યુઆરી, 2020 : આખરે વુહાનને લોકડાઉન કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો, પરંતુ 5 મિલિયન લોકો પરીક્ષણ કર્યા વિના જ શહેર છોડીને ગયા હતા.
6 ફેબ્રુઆરી, 2020 : રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે વાયરસ વિશેના તમામ સમાચારો પર ઇન્ટરનેટની સેન્સરશીપ વધારવાનો અને અધિકારીઓની ટીકા કરનારાઓના વી ચેટ એકાઉન્ટ્સ બંધ કરવા વ્યક્તિગત રૂપે આદેશ આપ્યો હતો.
6 ફેબ્રુઆરી, 2020 : એટર્ની અને સિટીઝન જર્નાલિસ્ટ ચેન ક્યુશી, જેમણે ઇન્ટરનેટ ઉપર વિડિઓ પોસ્ટ કર્યો હતો. તેમાં વુહાનની ભરચક હોસ્પિટલો અને ભયભીત પરિવારો બતાવવામાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ ચેન કયુશી અદ્રશ્ય થઈ ગયા હતા.
7 ફેબ્રુઆરી, 2020 : નવા કોરોનાવાયરસ (અને આ માટે અટકાયતમાં લેવામાં આવ્યા હતા) પર એલાર્મ વગાડનારા ડો.લી.વૅલિઆંગ કોરોનાવાયરસથી મૃત્યુ પામ્યા.
9 ફેબ્રુઆરી, 2020 : બીજા એક સીટીઝન પત્રકાર કે જેણે રોગચાળા પર અનધિકૃત વિડિઓઝ પોસ્ટ કરી હતી, તે ગાયબ થઈ ગયા.
15 ફેબ્રુઆરી, 2020 : રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે વાયરસને લગતી તમામ બાબતે ઇન્ટરનેટ પર સેન્સરશીપ લગાવ્યું.
15 ફેબ્રુઆરી, 2020 : માનવાધિકાર કાર્યકર ઝી ઝીયોંગ, જેમણે જાહેરમાં રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગને વાયરસ વિશેના કવર અપ્સ માટે માફી માંગવા અને રાજીનામું આપવાનું કહ્યું હતું, તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી.
16 ફેબ્રુઆરી, 2020 : એકેડેમિક ક્ષુ ઝાંગરુનને નજરકેદ કરવામાં આવ્યા હતા. જેમણે એક નિબંધ પ્રકાશિત કર્યા પછી ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો, જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, કોરોનાવાયરસ રોગચાળાએ ચાઇનીઝ શાસનના સડેલા મૂળનો ઘટસ્ફોટ કર્યો છે.
16 ફેબ્રુઆરી, 2020 : વાયરસ બે વુહાન પ્રયોગશાળાઓના બેટમાંથી બન્યો હોઈ શકે છે, તેવા પેપર પોસ્ટ કરનાર બે વૈજ્ઞાનિકો ગાયબ થઈ ગયા.
19 ફેબ્રુઆરી, 2020 : ચીને રોગચાળાના સમાચાર કવરેજ કરનાર ત્રણ અમેરીકી વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલના પત્રકારોને હાંકી કાઢ્યા.
26 ફેબ્રુઆરી, 2020 : સ્ટેટ પ્રેસ એજન્સી સિન્હુઆએ ચીન/ચાઇનીઝ કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના સેન્ટ્રલ પ્રચાર વિભાગ દ્વારા પુસ્તકના પ્રકાશનની જાહેરાત કરી, જેનો છ ભાષાઓમાં અનુવાદ કરવામાં આવશે અને સમજાવાશે કે રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગની “મહાન શક્તિ નેતા તરીકેની ઉત્કૃષ્ટ નેતૃત્વ” વાયરસને કેવી રીતે હરાવી હતી.
8 માર્ચ, 2020 : અહેવાલ મુજબ, વિશ્વભરના ચાઇનીઝ દૂતાવાસોને જાહેરાત કરવા સૂચના આપવામાં આવી હતી કે ચીનમાં વાયરસ ઉત્પન્ન થયો નથી.
12 માર્ચ, 2020 : ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા ઝાઓ લિજિઆને જાહેરમાં જણાવ્યું હતું કે, વાયરસની ઉત્પત્તિ વુહાનમાં કે ચાઇનામાં થઈ નથી, પરંતુ અમેરિકાથી અમેરિકાના સૈનિકો દ્વારા આવી હતી જેમણે ઓક્ટોબરમાં વુહાન સૈન્ય રમતોમાં ભાગ લીધો હતો.
14 માર્ચ, 2020 : રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે કોરોના વાયરસના સંકટને કેવી રીતે સંભાળ્યું તે અંગે ટીકાત્મક ટિપ્પણી પોસ્ટ કર્યા પછી ચીની ઉદ્યોગપતિ રેન ઝિકિઆંગે બેઇજિંગમાં ગાયબ થઈ ગયા.
18 માર્ચ, 2020 : ચીને જાહેરાત કરી હતી કે ધ ન્યૂ યોર્ક ટાઇમ્સ, વોશિંગટન પોસ્ટ અને ધ વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલના અન્ય 13 પત્રકારોને હાંકી કાઢવામાં આવશે.
19 માર્ચ, 2020 : વુહાન પબ્લિક સિક્યુરિટીએ ડો.લી વૅલિઆંગના પરિવાર સાથે માફી માંગી, તેમની અટકાયત “અયોગ્ય” હોવાનું સ્વીકાર્યું અને કહ્યું કે બે અધિકારીઓ કે જેમણે આ કેસમાં ગેરરીતિ કરી હતી.
22 માર્ચ, 2020 : ચીન/ચાઇનીઝ કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી નિયંત્રિત ગ્લોબલ ટાઇમ્સે ઇટાલિયન ફાર્માકોલોજિસ્ટ જ્યુસેપ્પ રિમૂઝિના નિવેદનની ખોટી રજૂઆત કરતાં દાવો કર્યો હતો કે વાયરસ ઉત્પન્ન ચીન (કે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં) માં થયો ન હતો પરંતુ ઇટાલીમાં થયો હતો.